Pod Międzychodem ma powstać spalarnia odpadów? Chcą tego władze gminy Międzychód i przekonują mieszkańców

Zgodnie z przyjętymi założeniami, spalarnia odpadów ma powstać w okolicy dawnego wysypiska śmieci w Wiktorowie pod Międzychodem.

Zakład ma wybudować firma, która od kilkunastu lat prowadzi składowisko odpadów w Mnichach. To kilka kilometrów dalej.

Jednak by taki obiekt mógł zostać wybudowany, potrzebna jest zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, bo obecny plan na to nie pozwala. Z inicjatywą przystąpienia do zmiany tego planu w kwietniu 2023 roku wystąpił do Rady Miejskiej Międzychodu burmistrz gminy Międzychód Krzysztof Wolny i radni się na to zgodzili. To sprawiło, że miejski magistrat mógł rozpocząć procedurę planistyczną, ale na końcu musi jeszcze wystąpić do rady o uchwalenie zmian w planie. W kolejnych krokach będzie trzeba przygotować ekspertyzę środowiskową, a następnie pozyskać pozwolenie na budowę.

W poniedziałek 11 września do Międzychodu na zaproszenie urzędu przyjechał prof. dr hab. inż. Grzegorz Wielgosiński z Politechniki Łódzkiej, który zajmuje się tematem termicznego przekształcania odpadów. Odpowiadał na pytania mieszkańców, którzy mają wiele wątpliwości w tym temacie.

- Jestem zdziwiony tym, że ludzie mówią o spalarni śmieci. To ma być zakład termicznej obróbki RDF – podkreślał podczas spotkania burmistrz Krzysztof Wolny.

Czym jest RDF? Odpady, które powstają w naszych domach, trafiają do tak zwanych regionalnych instalacji przetwarzania odpadów komunalnych (RIPOK). W przypadku Międzychodu jest to składowisko w Mnichach. Tam śmieci poddawane są przetwarzaniu. To znaczy, że powinny być sortowane i powinny być z nich oddzielane surowce możliwe do ponownego wykorzystania. Duża część posortowanych odpadów nie nadaje się jednak do recyklingu, więc z nich produkuje się tak zwane paliwa alternatywne, jak pre-RDF i RDF. To pierwsze jest wysokokaloryczną frakcją odpadów komunalnych. To drugie powstaje w wyniku dalszego przygotowania odpadów o wysokiej wartości opałowej i może zawierać odpady przemysłowe.

- W 2021 roku w Polsce wytworzyliśmy ok. 13,8 mln ton odpadów komunalnych. W recyklingu zebraliśmy ok. 5,4 mln ton. W dziewięciu działających w Polsce spalarniach odpadów komunalnych spaliliśmy ok. 0,7 mln ton. W 182 instalacjach mechaniczno – biologicznego przetwarzania wytworzono ok. 3,4 mln ton RDF, z czego w instalacjach termicznego przekształcania odpadów komunalnych spalono ok. 0,5 mln ton RDF. Kolejny ok. 1,1 mln ton RDF wykorzystano do przygotowania paliwa dla cementowni. Legalnego zagospodarowania nie nie znalazło więc 1,7 mln ton RDF. Gdzie to się znalazło? W lasach? Na nielegalnych składowiskach? Po co buduje się elektrociepłownie z odzyskiem energii z odpadów komunalnych? - wyliczał prof. dr hab. inż. Grzegorz Wielgosiński.

W tym właśnie szansę dla gminy Międzychód widzi burmistrz Krzysztof Wolny.

- Widzimy co dzieje się z tradycyjnymi surowcami energetycznymi, jak węgiel czy gaz ziemny, więc trzeba szukać alternatyw. My mamy ten surowiec pod nosem w Mnichach, więc to blisko. A do tego są inne korzyści, jak na przykład tańsze śmieci dla mieszkańców, czy też tańsze ciepło systemowe. To też czystsze środowisko, bo takie zakłady działają w najwyższych standardach – tłumaczył Krzysztof Wolny.

Burmistrz podkreślał, że koncepcja jest taka, że budową zakładu o mocy 15 MW miałaby zająć się firma prowadząca składowisko odpadów w Mnichach. Gmina miałaby udostępnić firmie grunt w okolicy dawnego wysypiska w Wiktorowie. Tam miałby trafiać RDF i być spalany, a powstające ciepło transportowane rurociągami i włączone do systemu miejskiego, którym zarządza Międzychodzkie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. Międzychodzki magistrat zakłada, że jeden rurociąg miałby być poprowadzony śladem nieczynnej linii kolejowej nr 363, a drugi wzdłuż drogi Dzięcielin – Międzychód do Bielska. Koszt budowy zakładu szacowany jest na 150 – 200 mln zł.

Problem jednak w tym, że nawet sami naukowcy są skrajnie podzieleni jeśli chodzi o to, czy technologia spalania śmieci jest bezpieczna dla mieszkańców i środowiska. Jedni uważają, że tak. Inni wręcz odwrotnie. Tak samo podzieleni są mieszkańcy gminy Międzychód, którzy przyszli w poniedziałek 11 września do Centrum Animacji Kultury w Międzychodzie. Wśród głosów sprzeciwu wybrzmiały postulaty o zmianę lokalizacji instalacji z Wiktorowa, na sąsiedztwo składowiska odpadów w Mnichach. Mówiono też o obawach zanieczyszczania środowiska, czy awaryjności zakładów i wydzielających się zapachach przy przeładunku RDF. Mieszkańcy sugerowali, by gmina szukała bardziej ekologicznych źródeł pozyskiwania energii, niż przetwarzanie i spalanie odpadów.

Temat budowy spalarni śmieci budzi emocje w całej Europie. W 2022 roku na naszym kontynencie działało ponad 500 takich instalacji, z czego w Polsce osiem. Budowa jednej z nowych spalarni planowana była na przykład w okolicy Wągrowca, ale spotkało się to z licznymi sprzeciwami mieszkańców i ostatecznie władze odstąpiły od pomysłu.