Monidło w Muzeum Staszica w Pile

Monidła dziś bawią, wywołując salwy śmiechu, ale przez nasze babcie i dziadków monidła traktowane były niemal jak świętość.

- Monidła to były przedmioty kultu, wisiały obok świętych obrazów, w mojej rodzinie na Kielcczyźnie monidła wisiały nad łożem małżeńskim - opowiada Jerzy Piątek jeden z kuratorów wystawy.

Nazwę "monidło" stworzył Jan Himilsbach, który takim tytułem opatrzył zbiór swoich opowiadań. Później na podstawie tej książki powstał film, który ośmieszył tę sztukę na pograniczu fotografii i malarstwa.

Bazą do tych portretów były właśnie zdjęcia, ale retusz nie odnosił się tylko do nieznacznego poprawienia urody sfotografowanych osób, ale czasem całkowicie zmieniał postacie. Łysi panowie zyskiwali włosy, szczerbaci zęby, pucułowate twarze były wysmukłe. Panie miały piękne makijaże i biżuterię.

- Ludzie, którzy zamawiali monidła byli raczej biedni, ci którzy nigdy nie mieli krawata, muszki czy welonu, mogli sobie zażyczyć ich domalowanie, w monidle wszystko było możliwe, nawet można było zmienić charakter portretowanej osoby, upierdliwy i często podchmielony mąż, na monidle był piękny i szlachetny - dodaje Andrzej Różycki, kolekcjoner i kurator wystawy.

>>> Zobacz też: Współczesne oblicza realizmu w BWA w Pile

Monidła powstawały właśnie najczęściej na wsi. Akwizytorzy hurtowo zbierali zamówienia na takie portrety.

- To był świetny biznes, mój znajomy się tym zajmował miał kilkudziesięciu akwizytorów, a w domu nad tymi retuszami pracowało nawet kilkanaście osób - przekonuje Jerzy Piątek.

Dziś to już przeszłość. Monidła zostały wyparte przez fotografie. Ale dziś ich urok na pograniczu kiczu można oglądać w Staszicówce.

"Monidło - kolejna próba próba rehabilitacji" - więcej o tej wystawie przeczytasz w Tygodniku Pilskim już 3 września.