Światło niebieskie i jego wpływ na nasze zdrowie – gorący temat, który budzi wiele kontrowersji

Od jakiegoś czasu mówi się o nowym problemie zdrowia publicznego, „cyfrowym zmęczeniu oczu”. Czy jest to skutek działania niebieskiego światła?
Rzeczywiście, bardzo niepokojącym zjawiskiem jest „cyfrowe zmęczenie wzroku”. Dotyczy to osób, które czas spędzają przede wszystkim przed komputerem. Do mojego gabinetu przychodzą pacjenci, którzy korzystają z komputerów po 8 do 10 godzin na dobę. Bardzo rzadko zdarza się osoba, która nie korzysta z komputera w ogóle, bądź na poziomie 2-3 godzin. Natomiast czy emitowane przez komputery światło niebieskie jest szkodliwe? Tak, nadmierna ekspozycja na światło niebieskie jest szkodliwa, ale światło niebieskie w naszym codziennym życiu pełni bardzo ważną rolę i nie powinniśmy go zupełnie izolować. Na pewno pamiętasz dawne ekrany, gdzie stosowano lampę kineskopową, która powodowała promieniowanie jonizujące. To promieniowanie chcieliśmy całkiem wyeliminować i stosowaliśmy specjalne ekrany zabezpieczające. Dzisiejsze monitory są pod tym względem bardzo bezpieczne, bo nie emitują tego typu promieniowania. Natomiast jeżeli mówimy o ekranach ledowych, to tutaj mamy nadmiar światła niebieskiego dlatego konieczna jest częściowa redukcja tego światła.

A czy to prawda, że korzystanie z komputerów późnym wieczorem zaburza sen?
Tak, światło niebieskie ma wpływ między innymi na wydzielanie melatoniny, która reguluje nasz sen.

Wobec tego praktyczna rada, na godzinę lub dwie przed snem powinniśmy wyłączyć komputery?
Tak byłoby najlepiej, wyłączyć wszystkie ekrany ledowe przynajmniej na dwie godziny przed snem.

Czy to dotyczy również książek elektronicznych, które często czytamy w łóżku?
Nie, bo tam jest inny rodzaj światła i w inny sposób jest ono uzyskiwane. W tym wypadku możemy sobie pozwolić na czytanie e-booków przed snem.

W takim razie, co jest prawdą w twierdzeniu, że światło niebieskie źle na nas wpływa?
Generalnie, jeżeli wszystko będziemy stosować z umiarem, to żadnych negatywnych skutków nie będzie. Nie możemy zupełnie wyeliminować światła niebieskiego, bo to nie jest korzystne dla naszego zdrowia. Tak jak w przypadku wcześniej wspomnianego promieniowania jonizującego, które chcieliśmy wyeliminować w stu procentach i nie było z tym problemu, tak w przypadku światła niebieskiego zależy nam tylko na częściowej eliminacji tego światła.

W związku z tym po co stosuje się bardzo popularne soczewki Blue Control?
To są specjalnie zaprojektowane soczewki, które tylko w pewnym stopniu ograniczają ilość transmitacji, na poziomie ok. 10-15%, dlatego w kontekście wielu godzin spędzonych przed komputerem na pewno będzie to dobre dla naszego wzroku.

A do czego służą modne dziś soczewki Hoyi SYNC III?
Podczas naszej długotrwałej pracy w niewielkiej odległości od ekranu, pojawiają się jeszcze inne problemy. Oprócz tego, że jesteśmy narażeni na światło niebieskie, to dodatkowo dochodzi do zmęczenia akomodacyjnego. Żeby uzyskać odpowiednią ostrość na bliskiej odległości musimy napiąć akomodację. Takie napięcie przez wiele godzin skutkuje tym, że dochodzi do przykurczu mięśnia rzęskowego i zaburzeń akomodacyjnych.

Jak to się objawia?
Na przykład nie potrafimy szybko złapać ostrości przerzucając wzrok między bliski a daleki punkt. Żeby obniżyć napięcie akomodacyjne zaprojektowano soczewki, które je rozluźniają. Są to właśnie soczewki SYNC III, które dodatkowo możemy wyposażyć w filtr światła niebieskiego Blue Control i wówczas mówimy o systemie soczewki okularowej do pracy przy komputerze. Trzecim problemem, z którym się spotykamy bardzo często w związku z pracą przy komputerze, to zespół suchego oka. Skupiając się i patrząc na bliski punkt zapominamy o mruganiu, a ono nawilża oko. Powinniśmy mrugać ok. 14-15 razy na minutę, tymczasem przed monitorem robimy to 6-8 razy. Takie przesychanie oczu skutkuje tym, że są zaczerwienione i czujemy piasek pod powiekami. Nasz organizm próbuje reagować i jak oderwiemy się od komputera następuje nadmierne łzawienie.

Czyli paradoksalnie przesadne łzawienie oznacza suchość oka. A wracając do światła niebieskiego, ono występuje także w naturze.
Tak, głównym źródłem tego światła oraz jeszcze bardziej szkodliwego promieniowania UV jest nasze Słońce. Jest to zakres fali świetlnej, które nasze oko w pełni odbiera. Problem tutaj rozwiązują okulary przeciwsłoneczne, które będą blokowały promieniowanie UV. Mamy trzy poziomy promieniowania UVA, UVB, UVC. Dwa ostatnie raczej nie docierają do ziemi, albo w znikomej ilości, natomiast UVA jest zagrożeniem, które może skutkować różnymi patologiami, np. zwyrodnieniem siatkówki, zaćmą, czy innymi chorobami oka. Okulary z filtrem UVA automatycznie blokują też UVB i UVC. Przecież wychodząc na plażę stosujemy różnego rodzaju filtry na skórę, żeby nie doszło do poparzenia, a tymczasem odpowiada za to, to samo promieniowanie UVA.

Ale chyba o różnych porach dnia inaczej na nas wpływa Słońce? Najbardziej szkodliwe jest to najwyżej.
Oczywiście, jak spojrzymy na nasze Słońce w różnych okresach dnia, to ono przybiera inne barwy. Wschód i zachód mają odcienie czerwieni, natomiast w ciągu dnia jest intensywnie jasne. A dlaczego słońce zmienia barwę? Ponieważ duża część promieniowania najbardziej szkodliwego, czyli ultrafioletowego, a także światła niebieskiego jest odbijane od atmosfery i nie dociera do ziemi, kiedy Słońce jest nisko. Najbardziej narażeni na szkodliwe promieniowanie jesteśmy gdy Słońce jest wysoko i promienie padają prostopadle na nas. Dotyczy to każdej pory roku.

A co ze „słońcem” sztucznym czyli solarium? Korzystać czy nie?
Można, ale niestety osoby opalające się w solarium zapominają o ochronie wzroku. Przy każdej lampie solaryjnej powinny być okulary ochronne i bezwzględnie należy z nich korzystać.

Dziękuję za rozmowę