Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. W lasach na wschodzie zginęli także krewni mieszkańców Piły

13 kwietnia obchodzimy w naszym kraju Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej, które zostało uchwalone 14 listopada 2007 roku przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej poprzez aklamację, w celu oddania hołdu ofiarom zbrodni katyńskiej.

Dla uczczenia pamięci wszystkich pomordowanych przez NKWD w Katyniu, Charkowie i Miednoje oraz w innych miejscach kaźni, prezydent Piotr Głowski oraz Przewodnicząca Rady Miasta - Maria Kubica, w imieniu pilan, złożyli kwiaty pod pomnikiem ofiar stalinizmu.

Prezydent Głowski podkreślił, jak bardzo obecnie odczuwalna jest nieobecność delegacji, zwłaszcza młodzieży, dla której udział w takich uroczystościach jest szczególnie ważny, bo to do młodych ludzi będzie należało zadanie podtrzymywanie pamięci o wydarzeniach, które rozegrały się lata temu.

Mija 81 lat od tragicznego zdarzenia, które miało miejsce wiosną 1940 roku w lasach w okolicy Katynia. Od marca do maja Rosjanie wymordowali ponad 21 tysięcy Polaków: oficerów, przedstawicieli inteligencji m.in. naukowców, lekarzy, prawników, nauczycieli...

W tych tragicznych dla historii Polski wydarzeniach uczestniczyli również byli krewni mieszkańców Piły i okolic. To na ich cześć 13 kwietnia 2018 roku pod pomnikiem Ofiar Stalinizmu przy ul. Kusocińskiego posadzono dęby pamięci. W ten sposób Piła dołączyła do programu edukacyjnego "Katyń... ocalić od zapomnienia".

ST. POST. STEFAN BARTUSIK – ur. 02.08.1895 r. w Bobrownikach k. Będzina, syn Tomasza, Przodownik Policji Państwowej, po zakończeniu kampanii wrześniowej 10 grudnia 1940 r. został aresztowany przez NKWD przebywał w więzieniu w Kostopolu w obwodzie rówieńskim w Kijowie, a od 28 marca 1940 r. w Kijowie. Figuruje na liście straconych na str. 90, poz. 194 w książce „Śladami Zbrodni Katyńskiej”, wyd. 1988 r.

ST. POST. LUDWIK PAWALCZYK – ur. 05.08.1890 r. w Rakojadach w pow. Wągrowieckim, syn Juliusza Józefa – starszy posterunkowy Policji Państwowej, służył w Lubieszowie, aresztowany przez NKWD we wrześniu 1939 r., został wywieziony do więzienia w Kowlu i nie dał więcej znaku życia. Figuruje na liście zamordowanych str. 166 poz. 51 w książce „Śladem Zbrodni Katyńskiej”, wyd. 1988 r.

MJR MICHAŁ TELEŻYŃSKI – ur. 1886 r. we Włodzimierzu Wołyńskim syn Fiodora– Poseł na Sejm, aresztowany przez NKWD w Grudniu 1939 r. Więziony w Włodzimierzu, a następnie w Kijowie. Jest na liście straconych poz. 62, str. 167 wg. Książki „Śladem Zbrodni Katyńskiej”, wyd. 1998 r.

POR. ANTONI MATAREWICZ – ur. 03.06.1898 r. w Wilnie, syn Stanisława, nauczyciel, kierownik szkoły we Wornianach pod Wilnem, podporucznik piechoty rez. zmobilizowany do 86. Pułku Piechoty, w wyniku działań wojennych dostał się do niewoli radzieckiej, umieszczony został w obozie w Starobielsku. Przysłał dwie kartki pocztowe nadane dnia 9.03.1940 r. i 07.04.1940 r. figuruje na liście Straconych J. Tucholskiego „Mord w Katyniu” str. 453.

LONGIN BOJARUNIEC - ur. w 1901 r. w Wieziszkach, syn Stanisława i Heleny, kapitan artylerii, zawód wykonywany sędzia – zginął w Starobielsku.

POR. ZYGMUNT CEPIL – ur. 1913 r. w Mostkach, syn Andrzeja - student akademii sztuk pięknych. w roku akademickim 1938/39 kończy IV rok studiów w Akademii Sztuk Pięknych. V roku już nie rozpoczyna. W ramach powszechnej mobilizacji 28 sierpnia 1939 zostaje wcielony do 20 Pułku Ułanów. Po wybuchu wojny jego pułk zostaje rozbity. Dostaje się do niewoli. Jego kolega – podporucznik rezerwy Kazimierz Chmielewski, któremu udaje się uciec z transportu polskich jeńców na wschód, dostaje od Zygmunta srebrną papierośnicę i zegarek kieszonkowy z prośbą o przechowanie i przekazanie rodzinie. Pamiątki te trafiają do bliskich przed Bożym Narodzeniem 1939 r. To były wyjątkowo smutne święta. Rodzina, mimo że traci nadzieję na powrót Zygmunta do domu, nieustannie szuka informacji o jego losie. Ta przychodzi dopiero w latach 90-tych. Na str. 84 książki „Mord Katyński” Jędrzeja Tucholskiego znajduje się nazwisko Zygmunt Cepil. Rodzice nie doczekali informacji o losie syna.

POR. KAZIMIERZ HRYNIEWIECKI – urodzony 1904 w Zacierzewie, syn Jana, z zawodu nauczyciel, w 1939 r. służył w 5 pułku piechoty w Wilnie. Rodzina posiada jeden list.

POR. TADEUSZ ZBIGNIEW PĘKALSKI – 22.11.1910 r. w Burakanowie – lekarz chirurg, syn Kazimierza, 52PP, Baon Sanitarny.

STEFAN DOMAZER – ur. 26.10.1894 r. w Siedlikowie, syn Franciszka, plutonowy, był funkcjonariuszem Policji Państwowej, ewakuowany na wschód, dostał się do niewoli radzieckiej. Osadzony w Ostaszkowie, stamtąd przesłał do rodziny jedną kartkę pocztową. Figuruje na liście ofiar – J. Tucholski „Mord w Katyniu” str. 811, poz. 34.

AUGUSTYN DORSZ – ur. 09.08.1884 r. w Hersztupowie koło Leszna, syn Augustyna, był posterunkowym Policji Państwowej w Czarnkowie, w czasie ewakuacji na tereny wschodnie dostał się do niewoli radzieckiej i trafił do obozu w Ostaszkowie, przysłał stamtąd jedną kartkę pocztową. Figuruje na liście ofiar J. Tucholski „Mord w Katyniu” na str. 283.

FRANCISZEK DYMKOWSKI - ur. 08.12.1904 r. w Bartodziejach pow. Pułtuskim, syn Franciszka, komendant posterunku Policji Państwowej w Połajewie. Pozycja na liście zaginionych – wykaz nr 045/3 z dn. 22.04.1940 r. str. 277, poz. 40 – sporządzony przez NKWD.

JAN GÓRNIAK – ur. 1905 r. w Iwanówce, syn Wincentego, Plutonowy Rezerwy Wojska Polskiego, został zmobilizowany i przydzielony do Policji Państwowej. Dostał się do niewoli radzieckiej i umieszczony w obozie w Ostaszkowie, skąd przysłał jedną kartkę pocztową. Znajduje się na liście ofiar straconych J. Tucholski „Mord w Katyniu”.

IGNACY GRUCHALSKI -– ur. 04.07.1897 r. w Słokowie, syna Jana, starszy posterunkowy z Wyrzyska podczas ewakuacji na wschód dostał się do niewoli radzieckiej. Osadzony w Ostaszkowie, umieszczony na liście zamordowanych w książce J. Tucholskiego „Mord w Katyniu” na str. 292.

MICHAŁ KWAŚNIK - przodownik Policji Państwowej – ur. 22.09.1895 w Dębach, syn Antoniego – zastępca komendanta Policji Państwowej. Wzięty do niewoli, osadzony w Ostaszkowie, z obozu do rodziny nie dotarła żadna korespondencja. Znajduje się na liście straconych J. Tucholski „Mord w Katyniu” str. 897, poz. 61).

FRANCISZEK MATUSIK – ur. 08.11.1924 r. w Bereźne – starszy przodownik Policji Państwowej , był komendantem posterunku PP w Niemowiczach. Wzięty do niewoli Sowieckiej, trafił do obozu w Ostaszkowie. Przysłał stamtąd jedną kartkę. Figuruje na liście straconych.

FRANCISZEK MARKOWSKI - ur. 10.01.1899 r. w Arcugowie koło Gniezna, syn Walentego – służył w Komendzie Powiatowej Policji w Obornikach Wielkopolskich. Ewakuowany na wschód, trafił do Ostaszkowa. Przysłał stamtąd jedną kartkę. Figuruje na liście zaginionych str. 77, nr akt sprawy 3131.

STANISŁAW WALERZAK – ur. 1910 r. w Warszawie, syn Jana, był posterunkowym Policji Państwowej przy Komendzie Głównej PP Tamże, wzięty do niewoli, osadzony w Ostaszkowie napisał do rodziny jeden list (zaginął w czasie wojny w Warszawie) – znajduje się na liście straconych J. Tucholski „Mord w Katyniu” str. 365.

MICHAŁ LEWANDOWSKI - ur. 30.08.1900 r. w Ślesinie pod Bydgoszczą, syn Jana .

STEFAN JAN STRZAŁKOWSKI – ur. 10.02.1899, syn Karola i Wandy, kapitan pilot, służył w Głównej Składnicy Lotniczej Nr 1, miejsce pochówku nieznane.

KAPITAN ARTYKLERII LONGIN BOJARUNIEC – syn Stanisława, ur. w 1901 r. w Wieziszkach, z zawodu sędzia.

STARSZY STRAŻNIK JÓZEF MARCINIAK – syn Walentego i Marii z domu Mazurek, ur. 19 lutego 1896 we Wronczynie koło Poznania. W latach 1902-1909 uczęszczał do szkoły powszechnej we Wronczynie, gdzie w latach 1905-1907 r. brał udział w strajku szkolnym i odmówił posłuszeństwa nauczycielom w nauczaniu języka niemieckiego. W 1914 r wcielony do wojska pruskiego. Będąc na froncie zachodnim zbiegł z armii i 24 grudnia 1918 r. przybył do Poznania, gdzie wstąpił do Polskiego Koła Konspiracyjnego. Weteran Powstania Wielkopolskiego, walczył w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r. Po zawieszeniu broni został zwolniony z wojska dnia 21 sierpnia 1921 r. 28 października 1921 r. zgłosił się do Straży Celnej. W styczniu 1938 r. odznaczony Brązowym Medalem za długoletnią służbę. W 1939 wyruszył na wojnę, z której już nie powrócił. Jego nazwisko widnieje na liście ofiar zbrodni katyńskiej.