Franciszek Murach: Powstaniec Wielkopolski z Wyrzyska

6. Drużyna Harcerska "Sokoły" z Wyrzyska za patrona obrała Franciszka Muracha, Powstańca Wielkopolskiego, a przede wszystkim człowieka, który aktywnie włączał się w życie miasta. Dla rodziny Franciszka Muracha był to impuls, żeby zacząć zbierać informacje o bohaterskim przodku. Owocem tego jest publikacja "Franciszek Murach. Powstaniec Wielkopolski z Wyrzyska", która została wydana przez szkołę podstawową z Wyrzyska.

- Nie zdążyłam poznać dziadka, zmarł w 1955 roku, zanim się urodziłam. Znam go tylko z rodzinnych opowieści. Był dobrym człowiekiem - wspomina Donata Jasik, położna z Wyrzyska, jedna z wnuczek Franciszka Muracha.

Franciszek Murach urodził się 5 sierpnia 1881 roku, w Wyrzysku. Tutaj skończył szkołę podstawową, potem kontynuował naukę w gimnazjum w Poznaniu. Gdy miał 20 lat, został wciągnięty do armii pruskiej.

- Walczył na wielu frontach I wojny światowej, między innymi w Estonii - opowiada Donata Jasik.

Jeszcze przed 11 listopada 1918 roku Franciszek Murach wrócił do Wyrzyska. Tutaj założył rodzinę oraz czynnie włączył się w tworzenie polskich władz samorządowych. On również stanął na czele pierwszego oddziału powstańców wielkopolskich z Wyrzyska.

- Miał doświadczenie wojskowe, więc sam szkolił ochotników - dodaje wnuczka.

Oddział z Wyrzyska brał udział w ataku na Wysoką. Powstańców wspomogła kompania kłecka, dowodzona przez Józefa Lubińskiego. Dowództwo nad oddziałami objął Teofil Spychała z Liszkowa. Wojska niemieckie rozproszyły powstańców. Ochotnikom udał się za to szturm na Osiek nad Notecią. 2 stycznia 1919 roku oddział z Wyrzyska, dowodzony przez Franciszka Muracha, zajął m.in. budynek poczty i dworzec kolejowy.

>>> Zobacz też: Bunt w radzie parafialnej w Wyrzysku

- Powstańcy rozbrajali Niemców, a dziadek pilnował, żeby nie dochodziło do grabieży - dodaje Donata Jasik.

Udział w Powstaniu Wielkopolskim miał ogromny wpływ na losy rodziny podczas II wojny światowej. Zanim jednak do niej doszło, Franciszek Murach aktywnie włączył się w życie społeczne w Wyrzysku okresu międzywojennego. Był organistą w miejscowym kościele, prowadził chórek parafialny oraz został dyrygentem Towarzystwa Śpiewu "Halka", które istnieje do dziś. Był również czynnym członkiem straży pożarnej.

O dalszych losach Franciszka Muracha przeczytasz w Tygodniku Pilskim, który w kioskach już od 23 grudnia!

Rocznica Powstania Wielkopolskiego - obchody:
27 grudnia o godz. 11. w powiecie pilskim zabrzmią syreny alarmowe.
30 grudnia o godz 12 przy obelisku przy ul. Bydgoskiej (obok siedziby PKO) w Pile zostaną złożone kwiaty.